I rok
semestr zimowy
Podstawy rehabilitacji głosu
Zajęcia o charakterze wykładu i warsztatów, których celem jest zapoznanie studenta z procesami neurologicznymi wpływającymi na czynność fonacyjną, połykanie i przepływ powietrza przez krtań. Dzięki tej wiedzy student będzie mógł podjąć się rehabilitacji osób z dysfonią porażenną, dysfonią po udarze mózgu, dysfonią spastyczną, dyzartrofonią oraz osób po laryngektomii. W toku warsztatów student zostanie wyposażony w podstawowe umiejętności w zakresie ćwiczeń rehabilitacyjnych dysfonii neurogennych oraz po chirurgicznym leczeniu zmian nowotworowych krtani.
Podstawy neuroanatomii
Wykład poświęcony anatomii układu nerwowego człowieka od strony morfologicznej i czynnościowej. W jego toku scharakteryzowane zostaną jednostki strukturalne i czynnościowe typu: neurony, receptory, synapsy, neuroprzekaźniki, tkanka glejowa. Omówiony zostanie także czynnościowy (wegetatywny i somatyczny) oraz topograficzny podział układu nerwowego (ośrodkowy i obwodowy) wraz z opisem struktury mózgowia i poszczególnych nerwów czaszkowych, rdzeniowych i pnia współczulnego.
Diagnoza i terapia afazji u osób dorosłych
Zajęcia o charakterze wykładowym i warsztatowym poświęcone językowym wykładnikom mowy afatycznej. Ich celem jest charakterystyka przyczyn występowania afazji oraz przybliżenie studentowi najnowszych sposobów wyodrębniania rodzajów afazji. Istotnym elementem zajęć jest filmowa ilustracja poszczególnych typów afazji, zarówno o podłożu korowym, jak i podkorowym. Zajęcia mają także przygotować studenta do udzielania konstruktywnych porad rodzinie chorego na afazję. Student podczas zajęć nabywa umiejętności diagnozowania różnicowego, wyodrębniania zaburzeń afatycznych, dyzartrycznych, pragnostycznych oraz zaburzeń mowy o podłożu psychogennym.
Psychiatria z elementami geriatrii
Wykład poświęcony zagadnieniom psychiatrycznym leżącym u podstaw różnego rodzaju deficytów języka i mowy. Jego główna część poświęcona będzie tzw. logoneurozom, czyli schorzeniom, w których dominują objawy czynnościowe pod postacią zaburzeń mowy u dzieci i dorosłych. Obejmują one zaburzenia z zakresu rozwoju mowy u małych dzieci, zmiany w jakości produkowanej mowy oraz deficyty dotyczące rozumienia mowy i precyzji jej percepcji. Podczas wykładu zostaną omówione takie zjawiska, jak: mutyzm, histeryczne zaburzenia głosu i mowy, logofobie, logastenia, dysfonia spastyczna, logoneurotyczne zaburzenia rozumienia mowy. Charakterystyce poddane będą także różne rodzaje otępień oraz depresja poudarowa.
semestr letni
Diagnoza i terapia dyzartrii
Zajęcia wykładowe i warsztatowe, w trakcie których student zapozna się z charakterem zaburzeń dyzartrycznych, spowodowanych uszkodzeniem ośrodków i dróg unerwiających aparat mówienia. Spotkania te będą poświęcone dokładnemu omówieniu przyczyn występowania tego rodzaju zaburzeń oraz ich specyfiki, a także wskazaniu sposobów ich wyodrębniania i różnicowania z innymi, podobnymi do nich zaburzeniami. Istotnym materiałem pomocniczym będą nagrania ilustrujące konkretne przypadki dyzartrii oraz anartrii. Student będzie miał ponadto możliwość zapoznać się z najnowszymi metodami prowadzenia terapii dyzartrii, zarówno wśród pacjentów dorosłych, jak też i u dzieci. Zajęcia te mają przygotować studenta do indywidualnej pracy z chorymi oraz do postępowania w kontaktach z ich rodzinami.
Podstawy psycholingwistyki
Ćwiczenia poświęcone podstawowym pojęciom z zakresu psycholingwistyki, kompetencji językowej i komunikacyjnej w ujęciu I. Kurcz, uniwersalnej gramatyce i teorii umysłu. Student pozna w trakcie kursu najnowsze teorie na temat pochodzenia języka naturalnego, neurofizjologicznych podstaw języka, neurobiologicznych podstaw komunikacji niewerbalnej oraz bilingwizmu w ujęciu logopedycznym i psycholingwistycznym.
Dyskurs jako struktura i jako proces (norma i zaburzenia – dyspragmatyzm)
Warsztaty mają za zadanie przybliżyć studentom pojęcie dyskursu, jego typy (m.in. konwersacyjny, narracyjny, proceduralny) i metody analizy w tzw. normie. Druga część warsztatów poświęcona jest analizie dyskursów patologicznych (schizofatycznych i pragnostycznych) oraz sposobom ich jakościowej i ilościowej oceny (por. Skala Oceny Myślenia, Języka i Komunikacji; Krótka Skala Oceny Schizofazji-KSOS; RHLB-PL). Tu omówione zostaną neurobiologiczne podstawy zdolności tworzenia dyskursu oraz rodzaje zaburzeń występujących w obrazie dyspragmatyzmu.
Wczesna interwencja logopedyczna
Zajęcia o charakterze warsztatowym dotyczące wczesnego wspomagania rozwoju mowy dzieci do 3 roku życia. Istotny element ćwiczeń stanowić będzie diagnostyka niemowlęcego narządu artykulacyjnego (w tym ocena warunków anatomicznych w obrębie twarzy i jamy ustnej oraz ważnych dla rozwoju mowy odruchów orofacjalnych). Na zajęciach zaprezentowane zostaną narzędzia wykorzystywane do badań, czyli karty badań mowy E. Stecko, A. Łady, J. Cieszyńskiej i M. Korendo, M. Machoś, Monachijskiej Funkcjonalnej Diagnostyki Rozwojowej. Student pozna m.in. sposoby prawidłowego karmienia naturalnego i sztucznego (pozycje oraz formy karmienia – kubki, butelki, smoczki), podstawy masażu wnętrza jamy ustnej i masażu ustno-twarzowego. Zajęcia mają na celu przygotowanie przyszłego terapeuty do udzielenia pomocy logopedycznej dzieciom z deficytami rozwojowymi w okresie noworodkowym, niemowlęcym i żłobkowym.
II rok
semestr zimowy
Rehabilitacja mowy niesłyszących, niedosłyszących i niewidomych (surdologopedia)
Przedmiot dotyczy problematyki kształcenia językowego osób niesłyszących, niedosłyszących oraz niewidomych. W czasie zajęć studenci poznają charakter zaburzeń mowy u osób z różnymi ubytkami słuchu, a także nauczą się przełamywania barier językowych i komunikacyjnych w kontaktach z osobami niesłyszącymi. Dowiedzą się, jakie metody wychowania językowego stosuje się obecnie w praktyce surdologopedycznej i surdopedagogicznej – podczas spotkań omówione zostaną najnowsze metody diagnostyki oraz rehabilitacji osób niesłyszących, niedosłyszących oraz niewidomych. Studenci biorący udział w zajęciach zapoznają się ponadto z trudnościami językowymi osób niesłyszących, słabosłyszących i niewidomych. Nabędą również umiejętność opisywania etapów budowania systemu językowego u osób niesłyszących.
Wczesna interwencja terapeutyczna
Zajęcia warsztatowe dotyczące stymulacji rozwoju małego dziecka od 3 do 6 roku życia. Celem terapii jest niwelowanie skutków zaburzeń powstałych w wyniku uszkodzeń okołoporodowych czy genetycznych. Student dowie się, jak świadomie organizować bodźce zewnętrzne, by kształtować u dziecka nowe umiejętności i utrwalać to, co już osiągnęło. Zajęcia pozwolą przyszłemu terapeucie stymulować rozwój motoryki dużej i małej, percepcji słuchowej i wzrokowej, mowy czy zachowań społeczno-emocjonalnych.
Diagnoza i terapia jąkania
Celem przedmiotu jest przekazanie studentom wiedzy dotyczącej teorii zaburzeń płynności mowy (etiologii, symptomów, definicji pojęć podstawowych) oraz wykształcenie praktycznych umiejętności w zakresie diagnozy jąkania, giełkotu i rozwojowej niepłynności mowy (RNM), a także podstaw terapii osób, u których występują zaburzenia płynności mowy. Student będzie posiadać wiedzę na temat objawów zaburzeń płynności mowy w przypadku jąkania, RNM i giełkotu. Będzie potrafił wskazać mechanizmy powstawania zaburzeń płynności mowy oraz będzie w stanie zaproponować stosowne procedury logopedyczne w przypadku giełkotu, jąkania i RNM. Celem warsztatów jest także ukazanie wybranych pomocy pedagogicznych i terapeutycznych (m.in. Adamczyka, Chęćka, van Ripera, Tarnowskiego). Zajęcia mają przygotować studentów do przeprowadzenia terapii jąkania z zastosowaniem poznanych metod i technik terapeutycznych.
Komunikacja z uwzględnieniem AAC
Zajęcia warsztatowe poświęcone alternatywnym i wspomagającym metodom komunikacji. Ich celem jest zapoznanie studenta z metodami zastępującymi mowę (język migowy, system komunikacji symbolicznej Bliss, system PCS, system Makaton, alfabet palcowy, alfabet kreślony na dłoni), jak i wspomagającym komunikowanie się za pomocą mowy (piktogramy, gestykulacja wspomagająca, system językowo-migowy, fonogesty).
semestr letni
Laboratorium logopedyczne
Celem zajęć jest analiza prezentowanych zaburzeń mowy i języka u osób nagranych na wideo. Uczestnik laboratorium ma za zadanie postawić na podstawie odpowiednio przygotowanych przez prowadzącego fragmentów nagrania diagnozę logopedyczną. Powinien także nakreślić program dalszej rehabilitacji zaobserwowanych deficytów językowych.
Warsztat logopedy
Zajęcia o charakterze warsztatowym, zapoznające studenta z możliwościami wykorzystania programów komputerowych w profilaktyce, diagnozie i terapii logopedycznej. W trakcie tych spotkań omówione zostaną najnowsze i najlepsze programy multimedialne, które mogą być pomocnym narzędziem na wszystkich etapach pracy terapeutycznej, w czasie rehabilitacji różnych zaburzeń mowy i języka, np. opóźnionego rozwoju mowy, dyslalii, dyzartrii, afazji, jąkania, zaburzeń głosu. Przedstawione zostaną również możliwości, jakie niesie ze sobą Internet, przede wszystkim w zdobywaniu informacji, które: wzbogacają warsztat logopedy, ułatwiają prowadzenie terapii oraz pomagają w doskonaleniu umiejętności zawodowych (wszelkie informacje o kursach, szkoleniach czy konferencjach).